Międzynarodowa wystawa „Anne Frank. Historia na dzień dzisiejszy”

 

Od 1997 roku wystawa Anne Frank. Historia na dzień dzisiejszy podróżuje po Polsce. Została pokazana już w 80 miejscowościach. Od lata 2012 do lata 2017 roku była koordynowana przez fundację „Dom Pokoju”. Tak jak i w innych krajach, przewodnikami po wystawie są młodzi ludzie. Od lata 2017 r. Dom Anne Frank prowadzi działalność we współpracy z zespołem trenerów z Polski.

Anne Frank. Historia na dzień dzisiejszy jest wystawą podróżującą, w tym momencie, po ponad 40 krajach na świecie. Od 1985 doświadczenie uczyło nas, że dzięki wędrującej wystawie można dotrzeć do nieoczekiwanie dużej liczby ludzi oraz stworzyć okazję do zastanowienia się i rozważenia historii Anne Frank, Holocaustu oraz uniwersalności praw człowieka.

Towarzyszy jej bogato ilustrowany katalog oraz film dokumentalny, w polskiej wersji językowej zatytułowany Krótkie życie Anne Frank.  Wystawa Anne Frank. Historia na dzień dzisiejszy od 1997 roku podróżuje po Polsce. Stanowi ona osnowę projektu – szkolnego tournee, w ramach którego prezentowana jest w szkołach ponadpodstawowych na terenie całego kraju. Nowy projekt Domu Anny Frank w Polsce kładzie nacisk zwłaszcza na tzw. „peer education”- koncepcję edukacyjną, w myśl której uczniowie sami się uczą i uczą się od innych uczniów. Celem jest jak najsilniejsze zaangażowanie młodzieży nie tylko w oprowadzanie i pracę z wystawą,ale także w przygotowanie projektu w szkole(zaczynając od transportu, montażu, potem    demontażu wystawy,a kończąc na przygotowaniu i przeprowadzeniu działań towarzyszących wystawie). Uczniowie zaangażowani w projekt stają się przewodnikami po wystawie i to właśnie oni pracują z grupami swoich rówieśników oprowadzając ich i moderując dyskusje. Ponadto, w swoich szkołach młodzi ludzie organizują dodatkowe projekty, wystawy  i działania, podejmując tematy, o których mowa na wystawie. Zaangażowanie młodzieży, podejmowanie przez nią podczas pracy z rówieśnikami tematyki Holokaustu oraz problemu tolerancji we współczesnym świecie, a także aktywny udział w organizacji projektu, są głównymi jego założeniami.

Wystawa Anna Frank. Historia na dzień dzisiejszy zazwyczaj jest pokazywana w szkołach, ale także w lokalnych centrach kultury, muzeach i innych miejscach publicznych.

Głównym celem podróżującej wystawy jest zachęcenie do pochylenia się nad takimi wartościami jak: tolerancja, szacunek dla różnorodności kulturowej, prawa człowieka i demokracja w Polsce oraz w dzisiejszym świecie. Ten cel jest osiągany poprzez przybliżenie historii życia Anny Frank z perspektywy rodziny Frank oraz odniesienie jej do historii Holokaustu opowiedzianej przez ocalałych. Wystawa zawiera kilka elementów, które rzucają wyzwanie odwiedzającym, zmuszając ich  do zastanowienia się np. nad podobieństwami i różnicami pomiędzy wydarzeniami a incydentami z przeszłości. Niejednokrotnie, owe wydarzenia i incydenty z przeszłości, znajdują swoje odzwierciedlenie w teraźniejszości.

Peer education (Edukacja rówieśnicza) – „UCZNIOWIE UCZĄ I UCZĄ SIĘ OD INNYCH UCZNIÓW”.

Główną rolę w tournee wystawy, w sprowadzeniu jej do szkół, całej jej organizacji, ma odgrywać młodzież. Uczniowie szkół średnich, najwyższych klas gimnazjalnych, ( w najbliższej przyszłości ostatniej klasy szkoły podstawowej) stają się przewodnikami po wystawie i to oni oprowadzają po niej swoich rówieśników  i innych gości.
W miejscach, w których wystawa odniosła najbardziej spektakularny sukces, uczniowie byli szczególnie aktywnie zaangażowani w jej organizację.

Trening dla oprowadzających po wystawie

Trening zostanie przeprowadzony przez pracowników Domu Anny Frank. Podczas szkolenia uczniowie zostaną przygotowani do oprowadzania i pracy z wystawą. Młodzież zapozna się z historycznym podłożem wydarzeń, o których mowa w wystawie, dowie się, w jaki sposób można wykorzystywać poszczególne elementy wystawy podczas oprowadzania po niej, jak również, nauczy się pracować z grupą.

Od lat mamy bardzo dobre doświadczenia w pracy z wolontariuszami, którzy oprowadzają swoich rówieśników po wystawie. Przed grupą młodych ludzi / klasą, nie staje bowiem „specjalista”, tylko ich rówieśnik. Mottem projektu szkolnego tournee wystawy Anna Frank. Historia na dzień dzisiejszy” jest: uczniowie uczą uczniów. Dzięki tej metodzie łatwo nawiązać dialog z grupą, porozmawiać o doświadczeniach młodzieży i wymienić się informacjami. Wystawa buduje kontekst i prowokuje do zastanowienia się nad informacjami przedstawionymi na niej, a dla samego oprowadzającego, jego praca nad projektem staje się bardzo ważnym doświadczeniem życiowym.

Oprowadzanie po wystawie nie ogranicza się do oglądania wystawy i dyskusji z grupą. Ważnym elementem jest także film video oraz podsumowujące „przygodę z wystawą” rozważania oraz wspólne wyciąganie wniosków.

Nasza dotychczasowa praca z wystawami pokazała, że:

  • Anne Frank jest kluczem do wielu drzwi: jej historia jest znana i stanowi motywację dla ludzi, by zajęli  się nie tylko jej osobą, ale także płynącym z jej życia przekazem. 
  • Ludzie automatycznie łączą wydarzenia z „wczoraj i dziś”. Takie powiązania i „mosty” prezentowane na wystawie pozwalają zrozumieć kontekst historyczny oraz współczesny.
  • Osobista historia Anne Frank budzi zainteresowanie wydarzeniami historycznymi, a także tymi mającymi miejsce później, które również oparte były na dyskryminacji oraz prześladowaniach.
  • Wystawa dostarcza bodźców i pobudza możliwie wiele zmysłów, zachęca do dyskusji, rozmowy i do wymiany myśli i wrażeń na tematy, które podejmuje.

Wraz z powstaniem wystawy sformułowaliśmy następujące cele:

  • Chcielibyśmy zapoznać zwiedzających z historią Holocaustu z perspektywy Anne Frank i jej rodziny, przy czym chodzi zarówno o wydarzenia historyczne, które wpłynęły na drogę życiową rodziny Frank, jak i skutki oddziaływań władzy narodowych socjalistów na życie rodzin żydowskich.
  • Chcemy pokazać zwiedzającym, że w każdym społeczeństwie istnieją między ludźmi różnice (kulturowe, etniczne, religijne, polityczne itd.) W wielu krajach jednak działają ugrupowania, których członkowie uważają się za „lepszych” od pozostałych, odmawiając tym samym innym prawa do równego traktowania. Uświadamia to zwiedzającym, iż takie idee doprowadzić mogą do dyskryminacji, prześladowań, a nawet morderstw.
  • Chcielibyśmy zachęcić zwiedzających do zapoznanie się z zagadnieniami tolerancji, wzajemnego szacunku, praw człowieka, demokracji itp. oraz do zastanowienia się nad ich znaczeniem dla każdego z nas w dniu dzisiejszym.
  • Chcemy pokazać zwiedzającym, że społeczeństwo, w którym respektowane są różnice między ludźmi, nie powstanie samoistnie. Obok ustaw (i ich realizacji) potrzebny jest przede wszystkim wkład i zaangażowanie jednostek. Postawa i zachowanie każdego z nas jest niezmiernie istotne także dlatego, że niezwykle silnie oddziaływuje na innych.